(Bài Ðọc I: Hc 3, 3-7. 14-17a; Bài Ðọc II: Cl 3, 12-21; Phúc Âm: Mt 2, 13-15. 19-23)
Một trong các loại ảnh tượng công giáo làm tôi ngạc nhiên nhất đó là mẫu tượng thánh Giuse ngủ. Ở Việt Nam ít gặp kiểu tượng này ở trong các nhà sách hay cửa hàng ảnh tượng công giáo. Mỗi khi tôi nhìn vào tượng thánh Giuse ngủ, tôi cảm nhận một sự bình an nào đó trong tâm hồn của mình. Giấc ngủ luôn cần thiết trong đời sống của mỗi người vì người ta nói “ăn được, ngủ được là tiên” mà.
Tin Mừng hôm nay lại nói về giấc ngủ – giấc mơ của Giuse. Thế nhưng, câu chuyện hôm nay không còn chỉ riêng Đức Mẹ và Giuse nhưng liên quan đến một nhân vật quan trọng đó là sự sống của trẻ Giêsu, Đấng Cứu Thế vừa mới sinh ra. Đây là câu chuyện của một gia đình, nơi mà Đấng Cứu Thế được cưu mang, sinh ra và lớn lên với biết bao nhiêu biến cố.
Qua các bài đọc Lời Chúa hôm nay, tôi nhận thấy có những điểm nổi bật nơi Gia Đình Thánh Gia mà các gia đình ngày nay cần noi gương và làm chứng cho tình thương của Thiên Chúa qua gia đình của mình.
Gia đình cần biết nghỉ ngơi trong cầu nguyện. Khi nhìn vào tượng thánh Giuse ngủ, người ta sẽ có một cảm giác là ngài ngủ rất ngon. Có lẽ vì ngài đã phải lao động vất vả, lại phải giúp Đức Mẹ chăm sóc con thơ, nên khi giấc ngủ đến ngài thanh thản trong sự nghỉ ngơi. Giuse ngủ để lấy lại sức chứ không phải để bỏ mặc gia đình. Thánh Giuse là trưởng gia đình, rất nhiều những gánh nặng và những áp lực trong vai trò đó. Ngài ngủ ngon, vì ngài tín thác gia đình mình trong bàn tay quan phòng của Thiên Chúa.
Điều này, một số các gia đình ngày nay đã đánh mất những khoảnh khắc nghỉ ngơi hữu ích đó. Các gia đình đó có lẽ quá bận rộn với việc làm ăn sinh sống, rồi lại thêm những buổi họp mặt, tiệc tùng, ngoại giao mỗi cuối tuần…Thế rồi các thành viên cứ bị ‘cuốn theo chiều gió,’ đôi lúc không dám ngủ vì quá nhiều công việc hoặc nếu có ngủ thì cũng là ngủ vùi, ngủ dập, ngủ cho hết ngày, cho quyên những ưu phiền lo lắng. Nhưng biết nghỉ ngơi trong Chúa mới là điều quan trọng. Nghỉ ngơi rất cần thiết cho sức khỏe của tâm trí và thân thể. Nghỉ ngơi cũng là điều thiết yếu cho sức khỏe linh hồn, để chúng ta có thể nghe được tiếng Chúa và hiểu được Ngài đang muốn chúng ta làm gì.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong một cuộc gặp mặt với các gia đình tại Manila, ngài đã nhắc nhở các gia đình tại đây “Nghỉ ngơi trong cầu nguyện đặc biệt quan trọng đối với gia đình. Chính gia đình là nơi đầu tiên chúng ta học cầu nguyện. Và đừng quên khi gia đình cầu nguyện chung với nhau, là gia đình vẫn đang gắn kết với nhau. Đây là điều quan trọng. Khi cầu nguyện, chúng ta biết Chúa, lớn lên thành những con người của đức tin, xem mình là một thành viên trong gia đình lớn của Thiên Chúa, là Giáo hội. Trong gia đình, chúng ta học cách yêu thương, tha thứ, rộng lượng và cởi mở, chứ không phải khép kín và ích kỷ. Chúng ta học cách ra khỏi những nhu cầu của bản thân, để gặp gỡ người khác và chia sẻ cuộc sống với họ. Đó là lý do vì sao cầu nguyện trong gia đình là chuyện rất quan trọng!” Điều này nơi Bài đọc II thánh Phaolô cũng đã nhắc nhớ các gia đình Kitô hữu về sự cầu nguyện: “Hãy dùng những bài thánh vịnh, thánh thi và thánh ca của Thần Khí, cùng với lòng tri ân, để hát mừng Thiên Chúa trong lòng anh em.” (Cl 3,16)
Gia đình biết vâng lời Thiên Chúa: cả Giuse và Maria đã trỗi dậy lúc đêm khuya để đem hài nhi Giêsu đi trốn. Một sự vâng lời mau mắn với thánh ý của Thiên Chúa. Gia đình nào cũng có kế hoạch riêng cho gia đình mình. Nhưng Thiên Chúa cũng có một kế hoạch cho mỗi gia đình. Kế hoạch của ngài thì hoàn hảo hơn kế hoạch của chúng ta. Ngài biết điều gì là quan trọng, là cần thiết, là tốt nhất cho mỗi gia đình.
Giuse và Maria đã dám bỏ kế hoạch riêng để chọn làm theo ý thiên thần báo trong giấc mơ. Nếu mọi thành viên trong gia đình đều biết vâng lời Thiên Chúa thì đấy là một sự hiệp thông siêu nhiên lẫn nhau trong gia đình và điều này sẽ mang đến sự hiệp nhất. Thật là hạnh phúc cho những gia đình nào biết vâng lời Thiên Chúa. Họ sẽ cảm nhận được bình an và hạnh phúc thay vì càm ràm và đau khổ. Giuse trong bài Tin Mừng hôm nay đã vâng lời hoàn toàn ý Chúa cách mau lẹ: “ông thức dậy, đem Hài Nhi và mẹ Người lên đường trốn sang Ai-cập đang lúc ban đêm.” (Mt 3, 14) Và “ông liền chỗi dậy, đem Con Trẻ và mẹ Người về đất Israel.” (Mt 3, 21) Ông không chỉ vâng lời ra đi, nhưng cũng mau mắn vâng lời trở về quê cũ.
Các bậc cha mẹ đừng đừng biến mình thành những Hêrôđê: trong bài Tin Mừng hôm nay, Hêrôđê đã tìm cách giết Đức Giêsu. Ông ta muốn triệt hạ sự sống của trẻ sơ sinh Giêsu. Để làm điều ấy không không ngại giết luôn cả những trẻ thơ vô tội khác dưới hai tuổi trong vùng Bêlem.
Ai đọc câu chuyện trong Tin Mừng hầu như cũng đều có một cảm thức chung: lên án Hêrôđê. Ấy vậy, hãy nhìn vào các gia đình ngày nay, có thể chúng ta cũng dễ bắt gặp các bậc cha mẹ đã biến mình thành Hêrôđê khi họ đã cho phép chính họ có quyền phá thai nếu họ không muốn tiếp tục sinh con. Làm cha mẹ là để sinh sản con cái và nuôi dưỡng chúng, đấy là một trong những bản chất của hôn nhân công giáo.(Gl. 1055§1) Thế nhưng ngày nay, một số các gia đình đã mở rộng cửa cho Hêrôđê vào gia đình mình và cướp đi sự sống của thai nhi vô tội. Điều này đã đi ngược lại với phẩm giá của gia đình và của nhân vị con người.
Cử hành lễ thánh gia là một lời nhắc nhở về tính chất thánh thiêng, thánh thiện của gia đình, nơi mà mỗi nhân vị là một huyền nhiệm thiêng liêng. Không thể có những gia đình thánh, mà trong đó các bậc vợ chồng trở thành những Hêrôđê để giết hại chính đứa con của mình. Khi nhìn vào Gia Đình Thánh hôm nay, mọi người đều thấy Giuse và Đức Maria đã bất chấp những hiểm nguy cho tính mạng của mình khi phải chạy trốn Hêrôđê chỉ vì muốn bảo vệ sự an toàn cho hài nhi Giêsu. Các bậc làm cha mẹ phải có một con tim thánh thiện yêu thương và một sự hy sinh cho con cái trong gia đình của mình “trên hết mọi sự, anh em hãy có đức yêu thương, đó là dây ràng buộc điều toàn thiện”. (Cl 3,14) Có sống như thế gia đình mới có thể nên thánh cùng với nhau được.
Kể chuyện về Chúa Giáng Sinh cho con cái: Giáo Hội mừng lễ Gia Thất trong bối cảnh của ngày lễ Giáng Sinh. Đây là một sự nối kết thông điệp của Tin Mừng cho các Kitô hữu. Mùa giáng sinh sẽ qua đi nhanh chóng và lễ thánh gia cũng chỉ diễn ra có một ngày. Nên điều quan trọng là làm sao để các gia đình lưu lại hình ảnh Thánh Gia trong gia đình mình. Câu chuyện về Đức Giêsu phải được các bậc cha mẹ kể lại cho con, cháu thường xuyên trong gia đình vì máng cỏ ‘như Tin Mừng sống động’ (Tông thư Dấu chỉ Tuyệt vời, # 1) mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói trong lá thư gần đây về cảnh giáng sinh.
Trong Tông Huấn về người trẻ Christus vivit, Đức Giáo Hoàng đã nhấn mạnh “Đối với những người trẻ ngày nay, là những người đang sống trong sự pha trộn các tham vọng anh hùng với những bất ổn, chúng ta có thể nhắc nhở các em rằng một cuộc sống không có tình yêu là một cuộc sống khô cằn”. Chúng ta có thể nói gì với các em? “Với những người trẻ sợ hãi, chúng ta có thể nói rằng sự lo lắng về tương lai có thể vượt qua được”. Chúng ta có thể dạy các em những gì? “Đối với những người trẻ quá bận tâm đến chính mình, chúng ta có thể dạy rằng một người cảm thấy vui hơn khi cho đi thay vì nhận lại, và tình yêu đó không chỉ được bày tỏ bằng lời nói, mà còn bằng việc làm.” (Christus vivit, # 197).
Chúa Giêsu hài nhi chính là một khuôn mẫu cho tình yêu đó. Các người con cái sẽ học được từ nơi Chúa Hài Đồng mẫu gương của một người con hoàn hảo. Qua câu chuyện Chúa Giáng Sinh, cha mẹ sẽ có một khung cảnh giáo dục khuôn mẫu để giáo huấn con cái của mình trở thành người hiếu thảo và trở nên những con người toàn diện trong Chúa. Điều mà bài đọc I sách Huấn Ca đã dạy mỗi người con phải hiếu thảo với cha mẹ như thế nào. Vì thế mỗi gia đình hãy thường xuyên kể lại câu chuyện giáng sinh trong gia đình của mình.
Qua các bài đọc Lời Chúa hôm nay, các gia đình sẽ tìm thấy được một cẩm nang để xây dựng và giữ gìn hạnh phúc gia đình bền lâu. Điều mà bất cứ đôi bạn trẻ nào khi bước vào đời sống hôn nhân công giáo cũng đều mong ước để có một gia đình như thế. Với tâm tình đó, các gia đình hãy cùng cầu nguyện trong ngày lễ Thánh gia hôm nay.
Lạy Chúa Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse,
Nơi các ngài, chúng con được chiêm ngưỡng
vẻ sáng lạn của tình yêu đích thực,
chúng con tin tưởng chạy tới với các ngài.
Lạy Thánh Gia Thất Nadarét, Xin ban ơn cho các gia đình chúng con
Cũng trở thành nơi hiệp thông và cầu nguyện,
trường chân chính của Tin Mừng
và các Giáo Hội nhỏ tại gia.
Lạy Thánh Gia Thất Nadarét,
Xin cho các gia đình chúng con đừng bao giờ
cảm nghiệm bạo lực, hất hủi và chia rẽ nữa:
xin cho tất cả những người bị thương tổn hay xúc phạm
sẵn sàng tìm được an ủi và chữa lành.
Lạy Thánh Gia Thất Nadarét,
Xin làm cho chúng con, một lần nữa, biết lưu tâm
tới tính thánh thiêng và bất khả vi phạm của gia đình,
và vẻ đẹp của nó trong kế hoạch Thiên Chúa.
Lạy Chúa Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse,
Xin nhân từ nghe lời chúng con cầu xin. Amen
(Kinh Thánh Gia được lấy từ Tông huấn Amoris Laetitia – Niềm Vui Yêu Thương)
Pt. Phêrô Phạm Minh Triều, CM
