Chúa nhật XXXIII TN – Lễ kính các Thánh Tử Đạo Việt Nam – Năm C

Viết tiếp những dấu chỉ của niềm hy vọng

Đại ý các bài đọc

Bài đọc I: Trích sách Macabê quyển thứ 2 (2 Mcb 7,1.20-23.27b-29) nói về gương thánh thiện và dũng cảm của một người mẹ đã khích lệ các con mình giữ vững đức tin, dù phải đối diện với sự bách hại và cái chết. Đối với bà, sự sống của các con cái mình ở đời sau nó mới thực sự quan trọng và tin rằng, với cái chết tử đạo, thì bà lại có được sự sống ấy nơi các con cái mình: “Con đừng sợ tên đao phủ này; nhưng hãy tỏ ra xứng đáng với các anh con, mà chấp nhận cái chết, để đến ngày Chúa thương xót, Người sẽ trả con và các anh con cho mẹ” (2 Mcb 7, 29).

Bài đọc II: Trích thư thánh Phaolô gởi tín hữu Roma (Rm 8, 31b-39), Thánh Phaolô khẳng định sức mạnh của tình yêu dành cho Chúa Kitô sẽ giúp người ta can đảm sống đức tin của mình và vượt ra mọi sợ hãi, thậm chí cả cái chết: “cho dầu là sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương quỷ lực, hiện tại hay tương lai, hoặc bất cứ sức mạnh nào, trời cao hay vực thẳm, hay bất cứ một loài thọ tạo nào khác, không có gì tách được chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Ki-tô Giê-su, Chúa chúng ta (Rm 8, 31b-39).

Bài Tin Mừng: Bài Tin Mừng được trích từ Tin Mừng theo Thánh Luca (Lc 9, 23-26), một lời mòi gọi bước theo Đức Kitô và phải từ bỏ chính mình. Đây là một mệnh lệnh khó khăn, nhưng đối với những ai thực sự yêu mến con đường thập giá của Chúa và trung thành bước theo Ngài, họ không ngần ngại để đánh đổi, dẫu phải có chết.

Vài gợi ý suy niệm

Vào ngày 09 tháng Chín vừa qua, trong sự kiện năm thánh tôn vinh các vị tử đạo hiện đại, Đức Giáo hoàng Leo XIV đã nói rằng “chứng nhân tử đạo của những người trung thành giữ vững đức tin thời hiện đại như là những dấu chỉ của hy vọng.” Và Đức Tổng giám mục Fabio Fabene, thư ký bộ phong thánh cũng đã nói rằng “Đức Giáo hoàng Leo hy vọng rằng, những giọt máu đào của các vị tử đạo sẽ là những hạt giống của hòa bình, hoán cải, tình huynh đẹ và tình yêu thương” dành cho mọi người.

Trong tâm tình của ngày lễ kính các Thánh Tử đạo Việt Nam, chúng ta cũng dễ dàng nhận ra những dấu chỉ hy vọng lớn lao mà các ngài đã sống và làm chứng cho đức tin của mình trong dòng chảy truyền giáo tại mảnh đất Việt Nam thân yêu này.

Chứng nhân các thánh tử đạo mới có thể thấy trong một bối cảnh toàn cầu rộng lớn và phong phú về mặt tôn giáo, văn hóa, cũng như nhiều yếu tố khác. Nhưng rõ ràng qua những chứng nhân đức tin ấy, chúng ta thấy các vị tử đạo mới đã tô điểm cho chiếc áo khoác tinh tuyền của thân mình Đức Kitô hoàn vũ một bức tranh tuyệt đẹp của sự hy sinh, dấn thân và tử đạo để làm chứng cho Chúa.

Các Thánh Tử đạo Việt Nam mà chúng ta mừng kính hôm nay, tuy không gian địa lý có thể không quá rộng lớn và đa dạng về chủng tộc tôn giáo và văn hóa như các vị tử đạo mới đã sống, nhưng các ngài lại tô điểm cho thân mình Đức Kitô tại Giáo hội Việt Nam bởi các chứng nhân anh dũng kiên cường đến từ các nền văn hóa và ngôn ngữ khác nhau. Các Thánh Tử đạo Việt Nam không chỉ là chỉ có người Việt Nam, nhưng bao gồm cả các nhà truyền giáo Châu Âu, họ đã đến đây, trên mảnh đất Việt Nam này để rao giảng Tin Mừng và đã để lại mạng sống mình cho vùng truyền giáo xa xôi này trong thời điểm của lịch sử bấy giờ.

Máu các Thánh Tử đạo Việt Nam đã thực sự gieo mầm cho hạt giống hy vọng và ngày nay, chính chúng ta, mỗi người Kitô hữu Việt Nam là hạt giống hy vọng đã nở hoa nhờ máu tử đạo của các ngài. Nếu các Thánh Tử đạo Việt Nam không có một đức tin mạnh mẽ và tuyệt đối vào lời mời gọi của Đức Kitô “quả vậy, ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì tôi, thì sẽ cứu được mạng sống ấy” (Lc 9, 23-26), thì có lẽ những hạt giống đức tin và hy vọng ấy đã chết từ trong những ngày đầu tiên của công cuộc truyền giáo.

Ngày hôm nay nhìn vào Giáo hội Việt Nam, chúng ta thấy có một sự thay da đổi thịt cách nhanh chóng và mạnh mẽ qua các dấu chỉ bề ngoài, như việc xây dựng các nhà thờ to lớn, xây dựng mới các trung tâm mục vụ và hành hương, các chủng viện và dòng tu được xây mới hay sửa chữa….các mối quan hệ về đời sống xã hội đã thay đổi theo tinh thần đối thoại và vởi mở, các hoạt động đoàn hội năng động và rộng khắp, xem ra ai cũng tự hào và mong muốn diễn tả cái đẹp của ĐẠO trong chính đời sống đức tin của mình.

Những hình ảnh này có thể giúp người ta nhận thấy vẻ đẹp của niềm hy vọng mà các thánh tử đạo đã hy sinh và âm thầm giao vãi trên mảnh đất này cả hằng trăm năm trước đây. Đây là một niềm vinh dự, nhưng cũng là một trách nhiệm sống đức tin của người Kitô hữu Việt Nam hôm nay. Chúng ta sẽ phải và có thể trở thành những vị tử đạo mới trong bối cảnh xã hội hiện đại của Việt Nam. Chúng ta sẽ phải giữ đức tin đã được cha ông truyền lại và làm cho đức tin ấy được tiếp tục toả sáng niềm hy vọng cho những người chưa nhận biết Chúa trên quê hương này.

Trong thư chung mục vụ 2025 của Hội đồng Giám mục Việt Nam đã khích lệ mỗi người Kitô hữu Việt Nam hãy trở thành một nhà thừa sai trong công cuộc rao giảng Tin Mừng trong bối cảnh của một giáo hội hiệp hành. Đây là một sứ vụ và niềm tin của mỗi người Kitô hữu Việt Nam. Sẽ đẹp biết bao nếu mỗi người ý thức về điều ấy và sống chứng nhân đức tin ngay chính trong môi trường sống của mình để làm chứng cho Chúa. Đó là cách để mỗi người chúng ta, con cháu của các Thánh Tử đạo Việt Nam tiếp tục vẽ nên những dấu chỉ hy vọng của đức tin đẹp đẽ cho anh chị em xung quanh chúng ta ở Việt Nam và cả trong Giáo hội hoàn vũ.

Lm Phêrô Phạm Minh Triều, CM