Đoàn sủng Vinh Sơn như một động lực biến đổi trong giáo dục đương đại: hướng tới một mô hình sư phạm toàn diện

Fr. Roger R. Mamani Choque, CM

Bài viết sẽ xem xét lại quá trình lịch sử của các “Trường Tiểu học Vinh Sơn- Bons Enfants” và tác động của chúng đến việc hình thành một mô hình giáo dục hòa nhập. Cuối cùng, bài viết thảo luận về những thách thức và cơ hội mà đoàn sủng Vinh Sơn mang lại trong việc tích hợp các phương pháp sư phạm mới và các công cụ công nghệ, chẳng hạn như Trí tuệ Nhân tạo(AI), để thúc đẩy việc học tập sâu sắc và có trách nhiệm về mặt đạo đức trong các trung tâm giáo dục.

Giới thiệu

Đặc sủng, được Thánh Phaolô định nghĩa là một “ân huệ” (1 Cr 12) được Chúa Thánh Thần ban tặng vì lợi ích của cộng đoàn, đại diện cho nguồn cảm hứng nền tảng khởi hứng sứ vụ của nhiều dòng tu khác nhau. Trong bối cảnh truyền thống Vinh Sơn, đặc sủng này được thể hiện qua mối quan tâm sâu sắc của Thánh Vinh Sơn Phaolô đối với sự nghèo đói, cả về vật chất lẫn tinh thần, và qua cam kết của ngài trong việc khắc phục tình trạng này thông qua việc truyền giáo và phục vụ những người yếu thế (Morante, 2018). Cách tiếp cận này vượt lên trên sự hỗ trợ đơn thuần để định hình một tầm nhìn toàn diện về con người, đặt nền móng cho một đề xuất giáo dục độc đáo.

Ngay từ nguồn gốc, giáo dục Vinh Sơn đã được đặc trưng bởi mô hình “Educare”, được hiểu là quá trình dẫn dắt, chỉ bảo và định hướng cho thế hệ trẻ trở thành những kiến ​​trúc sư cho vận mệnh của chính mình (Florido, 1995). Mô hình này thúc đẩy sự tham gia tích cực của sinh viên vào quá trình chuyển đổi xã hội, thấm nhuần các giá trị và tinh thần của đặc sủng Vinh Sơn. Trong bối cảnh toàn cầu với những thay đổi liên tục về sư phạm và công nghệ, việc phân tích cách thức di sản này có thể soi sáng và làm phong phú thêm các hoạt động giáo dục đương đại, đồng thời cung cấp một khuôn khổ cho sự phát triển toàn diện và có mục đích là vô cùng cấp thiết.

Mục tiêu của bài viết này là phân tích sự phù hợp và sự thể hiện của đặc sủng Vinh Sơn trong việc hình thành một mô hình sư phạm phù hợp với nhu cầu của thế kỷ 21, đồng thời khám phá khả năng tích hợp các đổi mới giáo dục và công nghệ mà không làm biến dạng bản chất nhân văn và hướng đến phục vụ của nó.

Nền tảng của đoàn sủng Vinh Sơn trong giáo dục

Đoàn sủng Vinh Sơn bắt nguồn từ kinh nghiệm của Thánh Vinh Sơn Phaolô, người đã khám phá ra khi tiếp xúc trực tiếp với người nghèo không chỉ là một không gian để phục vụ, mà còn là một nơi đích thực để gặp gỡ Chúa Kitô. Sự mặc khải này đã dẫn ngài đến việc xác định Chúa Kitô là Đấng rao giảng Tin Mừng và phục vụ người nghèo, hành động với tình yêu, lòng trắc ẩn và lòng thương xót. Câu châm ngôn Vinh Sơn thường hay dùng, đó là “Con Thiên Chúa đã đến thế gian này để truyền giáo cho người nghèo”, đồng điệu với câu trích dẫn Kinh Thánh Luca 4:18-19, nhấn mạnh sứ vụ công bố sự giải thoát cho những người bị giam cầm.

Đối với Thánh Vinh Sơn, giải thoát là một khái niệm toàn vẹn, bao gồm cả thể chất lẫn tinh thần. Theo cách này, bác ái và truyền giáo được quan niệm là bổ sung cho nhau: đáp ứng các nhu cầu thể chất, thúc đẩy việc học hành và giúp đỡ con người, mà không bỏ qua việc hướng họ đến một chiều kích siêu việt. Tầm nhìn về sự kết nối giữa bác ái và truyền giáo này thiết lập một khuôn khổ cho một nền giáo dục hướng đến sự phát triển toàn diện của mỗi cá nhân.

Kể từ khi thành lập, giáo dục Vinh Sơn đã thúc đẩy một phương pháp sư phạm đặt người học vào vị trí chủ thể trong quá trình học tập và chuyển đổi xã hội của chính họ, thấm nhuần phong cách phục vụ và lòng trắc ẩn của Vinh Sơn (Florido, 1995). Quan điểm này được thể hiện qua một phương pháp sư phạm không chỉ truyền đạt kiến ​​thức mà còn đào luyện các giá trị và kỹ năng cho sự dấn thân xã hội.

Lịch sử phát triển của giáo dục Vinh Sơn

Sự hiện thực hóa đoàn sủng Vinh Sơn trong lĩnh vực giáo dục, đã trở nên rõ ràng với sự xuất hiện của các “Trường Tiểu học Vinh Sơn-Bons Enfants.” Các ngôi trường này, được thúc đẩy bởi nền tảng của các hội bác ái giáo xứ, đã kết hợp công tác giáo dục với việc chăm sóc người bệnh, thể hiện sự hợp lực giữa Tu hội Nữ Tử Bác Ái và Tu hội Truyền Giáo (Florido, 1995). Cả hai tu hội đều hợp tác trong các hoạt động truyền giáo, chăm sóc người bệnh và giáo dục trẻ em, đáp ứng những nhu cầu mới nổi của xã hội.

Các trường học Vinh Sơn ban đầu được thành lập tại các làng mạc, chủ yếu ở vùng nông thôn, mặc dù chúng cũng tồn tại ở các trung tâm đô thị như Paris, đặc biệt nhắm đến trẻ em từ các gia đình có thu nhập thấp và được miễn học phí. Sự mở rộng này đã dẫn đến việc hình thành một mạng lưới “trường tiểu học” ở cả vùng nông thôn và thành thị, tạo nên một sứ mệnh giáo dục thực sự, mang đến cơ hội giáo dục cho những nhóm dân cư dễ bị tổn thương. Việc nghiên cứu sâu hơn về nguồn gốc của những ngôi trường này là một lĩnh vực nghiên cứu đang chờ được tiếp tục và là một lĩnh vực có giá trị lịch sử và giáo dục đáng kể.

Ngày nay, khái niệm trường Vinh Sơn đã được xác lập như một trung tâm giáo dục tư nhân với hệ tư tưởng riêng, nơi việc giảng dạy được coi là truyền giáo của Giáo hội, cởi mở với thế giới và với sự đa dạng của chủ nghĩa đa nguyên giáo dục (Florido, 1995). Việc cha mẹ, những người chịu trách nhiệm chính cho việc học của con cái mình, lựa chọn trường Vinh Sơn dựa trên một dự án giáo dục nhằm cung cấp một nền giáo dục toàn diện và hỗ trợ đáp ứng các yêu cầu sư phạm đương đại.

Thách thức và cơ hội trong lớp học Vinh Sơn ngày nay

Việc hỗ trợ quá trình học tập của học sinh trong lớp học ngày nay đặt ra nhiều thách thức trong một xã hội không ngừng phát triển. Hệ thống giáo dục toàn cầu đang trải qua một sự chuyển đổi sâu sắc, được thúc đẩy bởi sự xuất hiện của các phương pháp sư phạm mới nhằm thúc đẩy việc học tập có ý nghĩa và quy mô lớn. Các phương pháp này tái định hình vai trò và mối quan hệ trong môi trường học tập, tạo điều kiện cho các tương tác năng động được tăng cường bởi các công cụ và tài nguyên kỹ thuật số, từ giáo dục mầm non đến trung học phổ thông. Mục tiêu là hình thành ở học sinh những năng lực cần thiết để học tập, sáng tạo và hành động, phù hợp với nhu cầu hiện tại và tương lai của các em (Baquedano, 2025). Trong bối cảnh này, giáo viên đóng vai trò chủ động, quan niệm hoạt động giáo dục là một quá trình học tập liên tục và áp dụng các chiến lược phù hợp với đặc thù của từng học sinh.

Sự phát triển công nghệ đã thúc đẩy một cuộc chuyển đổi toàn cầu trong giáo dục, làm nổi bật sự xuất hiện của Trí tuệ Nhân tạo (AI) như một công cụ có tiềm năng cách mạng hóa hơn nữa bối cảnh giáo dục (Cabrera, 2024). Trong lĩnh vực giáo dục, AI được triển khai để phát triển các hệ thống và tài nguyên nhằm tối ưu hóa quá trình học tập cho học sinh và nâng cao hiệu quả giảng dạy cũng như hỗ trợ của các nhà giáo dục. Mặc dù AI mang lại tiềm năng to lớn trong việc tái cấu trúc động lực dạy và học trong lớp học, nhưng việc đảm bảo sử dụng AI một cách có đạo đức và có trách nhiệm, đảm bảo rằng việc tích hợp AI phù hợp với các nguyên tắc nhân văn của giáo dục Vinh Sơn là điều bắt buộc.

Trường học Vinh Sơn, là một tổ chức bắt nguồn từ đoàn sủng này, thúc đẩy các không gian đào tạo liên tục, nơi mỗi thành viên trong cộng đồng đào sâu và nghiên cứu lĩnh vực chuyên môn của mình. Toàn thể cộng đoàn Vinh Sơn đồng hành, hướng dẫn, định hướng và dìu dắt từng học sinh, theo dự án giáo dục Vinh Sơn, đảm bảo rằng đặc sủng này tiếp tục là động lực thúc đẩy sự hình thành toàn diện các thế hệ mới.

Kết luận

Đoàn sủng Vinh Sơn, bắt nguồn từ việc phục vụ và truyền giáo cho người nghèo, là trụ cột nền tảng cho việc xây dựng một mô hình sư phạm toàn diện và nhân văn trong nền giáo dục đương đại. Từ nguồn gốc từ những “trường tiểu học” cho đến sự thể hiện trong các trung tâm giáo dục ngày nay, đặc sủng này đã thúc đẩy một nền giáo dục coi học sinh là tác nhân tích cực cho sự phát triển và chuyển đổi xã hội của chính mình.

Việc kết hợp các nguyên tắc Vinh Sơn với các phương pháp sư phạm và công nghệ mới, chẳng hạn như Trí tuệ Nhân tạo, là cơ hội để thúc đẩy việc học tập sâu sắc và có ý nghĩa, luôn luôn từ góc độ đạo đức và trách nhiệm xã hội. Trường Vinh Sơn, với tư cách là một cộng đồng đồng hành và đào tạo, có thách thức là tiếp tục điều chỉnh đề xuất giáo dục của mình cho phù hợp với nhu cầu của thời đại, mà không đánh mất bản chất của đặc sủng sáng lập: khiêm nhường và giản dị phục vụ những người nghèo khổ nhất, được thể hiện qua việc đào tạo toàn diện học sinh cho một thế giới không ngừng thay đổi.

Nguồn: congregatiomissionis.org

Chuyển ngữ và biên tập: Ban truyền thông.

Tài liệu tham khảo

Baquedano, O. (2025). The role of teachers in promoting deep learning among students in the school system.

Cabrera, K. (2024). Transforming Basic Education: Challenges and perspectives of Artificial Intelligence.

Florido, I. (1995). Vincentian Spirituality: Education – Teaching. CEME.

Morante, L. (2018). The Vincentian charism in teaching.