“Đừng làm nhoà tiếng của Thiên Chúa, Đấng đang mời gọi các bạn trỗi dậy và đi theo những con đường mà Ngài đã chuẩn bị cho các bạn”
(Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói với các tham dự viên Diễn Đàn Giới Trẻ Quốc Tế Lần Thứ XI, tại Rôma 2019)
Trời đang dần vào xuân. Thiên nhiên đang khoe vẻ đẹp lộng lẫy của mình với nhiều hình thái khác nhau. Tuổi trẻ cũng là mùa xuân của cuộc sống của mỗi con người. Đó là tuổi của yêu thương và tuổi của những thay đổi lớn về nhiều mặt, để trở nên một con người trưởng thành. Trong những thay đổi ấy có sự lựa chọn: lựa chọn nghề nghiệp và hướng đi cho mình. Với các bạn trẻ Công giáo, giai đoạn tuổi trẻ cũng đòi hỏi các bạn làm một quyết định cho tương lai của mình. Đi tu hay lập gia đình luôn là một câu hỏi lớn của người trẻ.
Hy vọng rằng, bài viết này sẽ phần nào giúp các bạn định hướng cho ơn gọi của mình cách rõ ràng hơn, đặc biệt là cho những ai đã và đang muốn dấn thân trong ơn gọi Vinh Sơn nhân dịp năm mục vụ giới trẻ 2020 của Giáo hội Việt Nam.
Trong Tông huấn Christus vivit – Đức Kitô hằng sống của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, ngài đã dành chương cuối của Tông huấn này, tức chương IX để nói về sự biện phân ơn gọi và đồng hành biện phân nơi những người trẻ. Ngài viết:
“Tôi nhắc lại rằng, tất cả mọi người, nhưng “đặc biệt là giới trẻ, chịu ảnh hưởng của một nền văn hóa bấm nút đổi đài liên tục. Chúng ta có thể đồng thời coi hai hoặc ba màn ảnh và tương tác trong những cảnh tượng ảo cùng một lúc. Nếu không có sự khôn ngoan của việc phân định, chúng ta có thể dễ dàng biến thành cái bung xung cho mọi xu hướng chóng qua”. Và “điều này đặc biệt quan trọng khi một sự mới mẻ xuất hiện trong đời sống của chúng ta. Và như thế, chúng ta phải phân biệt xem đó là rượu mới đến từ Thiên Chúa hoặc sự mới mẻ gian trá của tinh thần thế tục hay tinh thần của ma quỷ.” (Christus vivit, # 279)[i]
Từ những điều trên có thế thấy rằng, đối với một Kitô hữu, tiến trình biện phân của bất kỳ quyết định lớn nào trong cuộc sống, thì và có thể rất khó khăn. Điều này cũng đòi hỏi chúng ta phải đón nhận tất cả các khía cạnh khó khăn hơn của đức tin chúng ta: sự nản lòng, không có những câu trả lời tức thì, cầu nguyện lâu giờ, lắng nghe kế hoạch của Chúa, từ bỏ những kế hoạch tương lai của chính chúng ta. Vì vậy, biện phân một ơn gọi Vinh Sơn cũng là thực hiện những hành động khó khăn đó và đón nhận chúng một cách trọn vẹn.
Tiến trình biện phân một người Vinh Sơn là gia nhập vào trong chính sứ vụ của các thành viên Vinh Sơn và lời mời gọi của chính thánh Vinh Sơn và có thể được chia làm ba bước: một bài thực hành bắt chước Đức Kitô; một sự liều lĩnh bước vào sự sẵn sàng không có giới hạn; và một phân tích, điểm đặc biệt của các sự kiện.[ii]
Sự bắt chước Đức Kitô: là một tiến trình của việc đặt câu hỏi như thánh Vinh Sơn đã làm. Nếu có một hành động mà ngài có thể thực hiện, thì điều ấy có phản ánh rằng, Chúa Giêsu, Đấng đã là tôi tớ của người nghèo và đã yêu mến Thiên Chúa và tha nhân hơn cả bản thân mình hơn không? Với nhiều yêu cầu và những diễn tiến của cuộc sống, sự sáng tỏ có thể được tìm thấy bằng cách hỏi: như thế nào là một tôi tớ cách vô vị lợi như Chúa Giêsu đã đáp trả? Như thế nào tôi bắt trước tốt nhất gương Chúa Giêsu trong việc phục vụ người khác?
Một sự sẵn sàng không có giới hạn: có thể cho rằng là bước khó khăn nhất của tiến trình đã đề nghị ở đây. Bởi vì điều này có nghĩa là, bạn phải từ bỏ tất cả quyền hành, những dự định trước đó của cuộc sống và xem nó như thế nào và thậm chí, tất cả sự căng thẳng xung quanh quá trình biện phân. Chúng ta bị điều kiện hóa và bị ảnh hưởng phần lớn bởi gia đình, bạn bè, môi trường văn hóa và bởi nhiều những thúc đẩy khác để mong đợi hoặc cố gắng cho những điều chắc chắn trong cuộc sống. Bước này của tiến trình biện phân gợi lên câu hỏi: tôi có sẵn sàng từ bỏ những khuynh hướng của chính tôi và những kế hoạch đã định sẵn hay không? Tôi có sẵn sàng từ bỏ sự tự quyết định và chấp nhận một là ‘có’ hoặc ‘không’?
Chú ý đến những sự kiện và con người điều mà mặc khải ý Chúa: đây là điểm đặc biệt trong bước kế tiếp của tiến trình biện phân của một người. Xem xét các sự kiện đang xảy ra trong cầu nguyện, những người liên quan, vị trí và chính những ảnh hưởng…. để xác định ý Chúa có thể đang được trình bày trong chính sự kiện đó như thế nào. Tìm kiếm sự cố vấn của những vị có sự hiểu biết, khôn ngoan và đáng tín thì cũng quan trọng khi cố gắng để phân tích các sự kiện. Thánh Vinh Sơn đã được hướng dẫn bởi những nhu cầu của người nghèo bên cạnh ngài, cũng như nhiều thực tại khách quan khác và những sự thật trong thời của ngài. Những gì là sự thật khách quan xung quanh tôi và và trong phản ứng tôi có cảm giác chủ quan gì? Chúa nói với tôi như thế nào qua các sự kiện và con người?
Bước thứ tư là quyết định cách thực tế. Sau khi đã hoàn thành phần tốt nhất của bạn và làm những nỗ lực có thể để biện phân, đó là sự khôn ngoan để làm một quyết định trong sự chắc chắn và tiến bước. Đặt những câu hỏi giống như thế này thì hữu ích khi bạn làm những quyết định cuối cùng: quyết định thì rõ ràng lý do chưa? Tôi có bình an với quyết định này? Quyết định có công bằng và khoan dung không? Trong một lối tương tự đối với bước sẵn sàng không giới hạn, thánh Vinh Sơn đã kêu gọi sự sáng suốt tín thác cho thời gian của Chúa chứ không phải của chính bạn.
Trong một bài viết về sự biện phân, cha Tom McKenna CM đã nhắc nhở những lời quan trọng của Chúa Giêsu để nhớ rằng “Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em, và cắt cử anh em để anh em ra đi, sinh được hoa trái, và hoa trái của anh em tồn tại”. (Ga 15,16) Khi biện phân, nhận thức rằng, Chúa là người đang gọi bạn cho một con đường chắc chắn và không phải bạn ra quyết định, nhưng Chúa là người đã tạo ra con đường trước cho bạn và tất cả vì lợi ích của bạn. “Để phân định ơn gọi của mình, chúng ta phải nhận ra rằng đây là lời mời gọi của một người bạn: Chúa Giêsu.” (Christus vivit, # 287)
Biện phân là khó khăn, nhưng việc sử dụng liên tục một quy trình phân biệt tốt trong bất kỳ quyết định nào thì đều củng cố mối quan hệ của bạn với Thiên Chúa và khả năng nhận thức khi đưa ra các quyết định khó khăn hơn.
Trong Hiến Chương Đào Tạo (Ratio Formationis) của Tu Hội Truyền Giáo đã nói về sự biện phân ở mục 1, chương hai như sau:
“Tiến trình của một cuộc gieo vãi các hạt giống ơn gọi nảy sinh qua ba giai đoạn của biện phân. Giai đoạn thứ nhất là lời mời gọi ban đầu (initial invitation). Các vị đồng hành ơn gọi mời gọi người trẻ để học biết về và chia sẻ trong sứ vụ của Đức Kitô. Khi làm điều ấy, một vài cá nhân của người trẻ có thể bắt đầu hỏi han về đời sống Vinh Sơn. Giai đoạn thứ hai là biện phân năng động (active discernment). Các cá nhân trong giai đoạn này tìm kiếm nhân bản và sự tăng trưởng Kitô giáo với sự cởi mở đối với ơn gọi trong một hiệp hội của đời sống tông đồ. Các tác viên ơn gọi cung cấp cho người thắc mắc với các thông tin và chứng nhân họ cần để hiểu ơn gọi Vinh Sơn và trợ giúp họ trong biện phân. Giai đoạn thứ ba là đơn xin gia nhập (application of admission) trong một chương trình đào tạo chính thức. Sau một hoặc hai năm của việc tìm hiểu và biện phân, các cá nhân có thể xin gia nhập vào một cộng đoàn đào tạo.”[iii]
Như vậy tiến trình biện phân đòi hỏi cả người biện phân và người đồng hành phải lắng nghe tiếng Chúa và lắng nghe nhau với tất cả sự nhạy cảm. Đây là một việc làm của con tim để người trẻ nhận ra được con đường mà Chúa muốn mỗi người trẻ dấn thân.
Manila, December, 2019
Pt. Phêrô Phạm Minh Triều, CM
[i] Các trích dẫn Tông huấn Christus vivit sử dụng bản dịch của tác giả Phaolô Phạm Xuân Khôi.
[ii] Loretto Gettemeier, “Vincentian Discernment and Decision Making” in Vincentian Heritage Journal, Volume 19, Issue 1, Article 2, 23-27 (Rôma: 1998).
[iii] Congregation of Mission. “Ratio Formationis.” Vincentiana, 58th year – N4, 26 (Rôma: October – December 2014).
