Hội thảo chuyền đề triết học năm học 2024 -2025

“Cần phải học hành nghiên cứu để cho tình yêu tương xứng với sự hiểu biết” (SV. XI,128)

Ý thức lời căn dặn của Thánh Tổ Phụ, ban điều hành học viện Durando đã rất chú trọng trong công tác đào tạo. Học viện đã tạo điều kiện thuận lợi nhất có thể cho sinh viên được tiếp cận với những nền tảng suy tư đa dạng về triết học và thần học cũng như những kiến thức mục vụ cần thiết cho sứ vụ. Một trong những lĩnh vực đào tạo đang dần được đẩy mạnh là tổ chức các khóa hội thảo chuyên đề.

Nhận lời mời của ban điều hành học viện Durando, sáng 8/3/2025, cha giáo Athanasio Nguyễn Quốc Lâm, Giám học kiêm Giáo sư Đại Chủng Viện Minh Hòa Đà Lạt đã tới để chia sẻ cho quý thầy cũng như quý thỉnh dự viên các hội dòng khách mời một đề tài triết học rất hấp dẫn với tên gọi: “Đọc lại thuyết Tam trạng của August Comte về mối liên hệ giữa Thần học – Triết học và Khoa học trong bối cảnh tư tưởng hiện đại”.

Mở đầu buổi hội thảo, cha giáo Athanasio đã gợi lại cho các sinh viên những kiến thức căn bản bằng một dẫn nhập dễ hiểu về triết học. Qua chuỗi lịch sử triết, ngài định hình vị trí của August Comte cũng như thuyết tam trạng và chủ nghĩa thực chứng của ông. Tiếp đến, ngài đi đến trình bày chi tiết về thuyết tam trạng. Theo đó, khi suy tư về lịch sử nhận thức của con người, August Comte chia làm ba giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất nằm ở thời kì con người bắt đầu nhận thức thế giới khi tư tưởng còn bán khai. Bất lực trước những hiện tượng tự nhiên huyền bí nên mọi giải thích về thế giới chỉ dừng lại ở những suy tư mang tính chất thần thoại, tôn giáo. Qua giai đoạn thứ hai, tư duy con người đã phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, con người hầu như chỉ vận dụng lí trí nên tri thức của họ không thoát ra được một mớ bòng bong trừu tượng và siêu hình. Đến khi khoa học kĩ thuật phát triển, con người chuyển sang nhận thức mang tính thực nghiệm. Ở giai đoạn thứ 3 này, mọi tri thức đều được thực nghiệm kiểm chứng nên mang tính chắc chắn và bền vững.

Sau đó, cha giáo đã mô tả cho thấy xu hướng của thế giới. Trong thời đại công nghệ này, chủ nghĩa thực chứng rất được mến chuộng. Từ việc tôn sùng khoa học, tôn giáo và triết học dần bị gạt ra bên lề của những mối bận tâm. Tuy nhiên, nó mang lại những hệ lụy đáng báo động. Các câu hỏi mang tính mục đích tối hậu, những vấn đề liên quan đến luân lí, đạo đức, lương tâm, tự do… đi vào ngõ cụt. Mọi thứ chỉ còn quy vào tính hữu ích hay giá trị vật chất.

Với nền tảng kiến thức và suy tư sâu rộng về triết học, cha Athanasio đã đưa ra một cách đọc khác về lịch sử nhận thức. Ngài đã đổi vị trí của hai trạng thái nhận thức đầu của August Comte. Cùng với đó, cha giáo cho thấy sự sai lầm của các nhà thực chứng và con người thời hiện đại khi tuyệt đối hóa và trò của khoa học, coi nó như “chiếc đũa thần” của nhận thức nhân loại. Vai trò của khoa học là rất rõ ràng, nhưng không vì thế mà hạn chế vai trò của triết học và tôn giáo. Ngài nhiều lần nhấn mạnh đến mối tương quan giữa con người, thiên nhiên và Thiên Chúa và coi đó là một sự liên hệ không được phá vỡ, nếu không nhân loại sẽ mất phương hướng.

Buổi hội thảo kết thúc với phần đặt vấn đề của các sinh viên cũng như câu trả lời của cha giáo. Sau đó, cha giám đốc học viện Durando đã đại diện nói lên lời tri ân sâu sắc đến cha giáo Athanasio và đọc kinh kết thúc.

Biên tập: Ban Truyền Thông.