Chúa nhật XXII TN – Năm C

(Bài đọc I: Hc 3:17-18, 20, 28-29; Bài đọc II: Hr 12:18-19,22-24; Tin Mừng: Lc 14:1,7-14)

Nhân đức khiêm nhường

Trong đời sống của người Kitô hữu, chúng ta cần phải tập luyện nhiều các nhân đức. Đó là một cuộc sống nội tâm mà mỗi người được mời gọi để bước đi theo Chúa. Chính các nhân đức sẽ giúp người Kitô hữu bước đi vững vàng và hoàn trọn con đường nên hoàn thiện. Điều này thì rất cần thiết cho mỗi người. Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta cùng nhìn nhận giá trị của nhân đức khiêm nhường. Đây là một nhân đức giúp chúng ta sống tốt tương quan của mình với Chúa và tha nhân, đồng thời giúp chúng ta nhận ra mọi ân huệ của đời sống như là quà tặng đến từ Thiên Chúa.

Bài đọc thứ nhất được trích từ Sách Huấn Ca (3:17-18, 20, 28-29). Sách Huấn Ca có thể được coi là một cuốn sách về các “Lời Khuyên Tốt.” Tác giả đưa ra lời khuyên khôn ngoan khi khuyến khích toàn thể nhân loại hãy khiêm nhường, bởi vì sự khoe khoang và kiêu ngạo không có chỗ trong Nước Thiên Chúa. Thông điệp này rất thẳng thắn và không cần giải thích nhiều, nhưng dường như xã hội hiện đại lại nghĩ rằng, sự khiêm nhường chỉ dành cho những người nhu mì hoặc yếu đuối. Thực ra, cần có một tính cách mạnh mẽ và một cảm nhận sâu sắc về Chúa trong cuộc sống, để thực sự khiêm nhường: “Vì quyền năng Đức Chúa thì lớn lao: Người được tôn vinh nơi các kẻ khiêm nhường” (Hc 3, 20).

Thánh vịnh Đáp ca là (Tv 68:4-7, 10-11). Lời cầu nguyện này cũng tiếp nối chủ đề này, nhận ra sự lệ thuộc của chúng ta vào Thiên Chúa, là “Cha nuôi dưỡng cô nhi, Đấng đỡ bênh quả phụ,” và chính Ngài ban mọi tài năng và ân sủng cho những ai tìm kiếm sự dẫn dắt của Ngài.

Bài đọc thứ hai được trích từ Thư gửi tín hữu Hipri (12:18-19, 22-24A). Tác giả so sánh sự khắc nghiệt của Luật Môsê trong Cựu Ước với tình yêu và sự tha thứ mà Chúa Giêsu dành cho chúng ta trong Giao Ước Mới. Đây là những ân huệ mà chúng ta không xứng đáng, nhưng vẫn được ban tặng nhờ lòng nhân từ của Thiên Chúa: “Anh em đã tới cùng Thiên Chúa, Đấng xét xử mọi người, đến với linh hồn những người công chính đã được nên hoàn thiện” (Hr 12, 23). Điều này ngược lại với những gì chúng ta thấy trong các trong biến cố trong thời ông Môsê. Trong những biến cố đó, nỗi sợ hãi đã được sử dụng để buộc dân chúng tuân theo các lệnh truyền của Thiên Chúa. Điều chúng ta nên sợ là bị loại khỏi Thiên Đàng, vì chúng nghĩ rằng, mình có thể làm được mọi việc mà không cần sự giúp đỡ hay hướng dẫn của Chúa. Vì thế cần có sự khiêm nhường để nhận ra ân huệ của Chúa trong đời sống.

Bài Tin Mừng được trích từ Tin Mừng theo Thánh Luca (14:1, 7-14). Toàn bộ chương 14 là một bài học về sự khiêm nhường và có lẽ là lời tuyên bố rõ ràng nhất của Chúa Giêsu về chủ đề này là: “Vì phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên” (Lc 14, 11). Đối với lời dạy này, Chúa Giêsu dùng bối cảnh của bữa tiệc cưới cho một số lời dạy quan trọng về các giá trị của Nước Thiên Chúa. Trong xã hội thường nhật, việc tự đề cao bản thân là điều thường thấy, luôn tìm cách đi trước một bước hoặc tìm cách nâng cao danh tiếng. Chúa Giêsu coi đây là bằng chứng của hành vi nông cạn, bị dẫn dắt bởi một quan niệm sai lầm về giá trị thực sự của một người. Giá trị của sự khiêm nhường mà Chúa Giêsu dạy là chúng ta hiểu giá trị của mình không phụ thuộc vào việc mình tốt hơn hay quan trọng hơn người khác. Hoàn toàn không phải là sự so sánh. Ý thức thực sự về giá trị bản thân đến từ bên trong.

Do đó, lời dạy của Chúa Giêsu dành cho người đã mời khách đến dùng bữa mới có ý nghĩa quan trọng. Tại sao Chúa lại nói ông ta nên mời những người chẳng hạn như què quặt, đui mù, người nghèo…đến dùng bữa, thay vì người thân hay bạn bè thân thuộc? Vì những người có thân phận thấp hèn ấy sẽ khó có dịp để trả công hay mời lại ông. Và như vậy, sự mời dùng bữa ở đây mang một ý nghĩa tốt. Nó không dùng để nâng cao bản thân hay khuếch trương các mối quan hệ. Hành động đó mang một cung cách của sự khiêm nhường.

Khiêm nhường là một đức tính ít được nhắc đến ngày nay. Đây là thời đại mà lòng tự trọng được đề cao, đôi khi gây phương hại đến mọi khía cạnh khác trong sự phát triển của một người. Tất nhiên, không có xung đột nào giữa lòng tự trọng thực sự và giá trị của sự khiêm nhường như Chúa Giêsu đã dạy. Vấn đề có thể là ngày nay sự khiêm nhường có thể bị coi là yếu đuối, người khiêm nhường có thể bị coi là dễ bị bắt nạt. Đó sẽ là một sai lầm và chúng ta chỉ cần nhìn vào Chúa Giêsu để thấy sai lầm lớn đến mức nào.

Triết lý cho rằng sức mạnh có khả năng giải phóng bạo lực, nhưng thực sự, nó đã gây ra thiệt hại không thể kể xiết cho xã hội loài người. Nó đại diện cho thế giới quan trái ngược với thế giới quan mà Chúa Giêsu rao giảng và không mang lại thay đổi thực sự nào. Tuy nhiên, sống nhẹ nhàng và khiêm nhường như Chúa Giêsu đã làm là cam kết với một thế giới tốt đẹp hơn, chỉ được trang bị một niềm tin sâu sắc rằng, Chúa là tình yêu và nguồn của sự tốt lành.

Một lần nữa, chúng ta phải cố gắng hiểu ý nghĩa thiêng liêng (hay Kinh Thánh) của sự khiêm nhường. Nó không có nghĩa là hạ thấp hay coi thường bản thân, mà là nhận ra chúng ta là ai trong mắt Thiên Chúa và Thiên Chúa là gì trong cuộc sống của chúng ta, và sau đó nhận ra rằng tất cả tài sản, tài năng và phẩm chất tốt đẹp của chúng ta đều là những món quà Thiên Chúa ban cho chúng ta. Những gì chúng ta làm với chúng chính là món quà chúng ta dâng lên Thiên Chúa.

Lm Phêrô Phạm Minh Triều, CM